Deze pagina is het vervolg op de pagina over rode urine bij een cavia veroorzaakt door kleurstof uit de voeding of door een bacteriële blaasontsteking.

Als een cavia rode urine heeft dat niet overgaat of er is pijn bij het plassen dan kan dit veroorzaakt worden door een blaassteen.

Als er bloed in de urine aanwezig is en ondanks antibioticum en pijnstiller gaat het niet over, dan moet er verder worden gekeken met bijvoorbeeld een röntgenfoto of een echografisch onderzoek.

Een steen is op een röntgenfoto goed te zien, doordat er calcium in de stenen zit. In het merendeel van de gevallen gaat het om calcium-carbonaat stenen. Er wordt een röntgenfoto in zijligging en in rugligging gemaakt.

Met een röntgenfoto is een blaassteen in beeld te brengen: maak altijd 2 foto's in verschillende richtingen. Zorg dat de cavia, vooral aan de achterzijde, er volledig op de röntgenfoto staat. Let op dat de steen in het midden van de blaas ligt. Vooral op de VD röntgenfoto mag de steen niet aan de zijkant van de blaas liggen, want dan kan de steen in de ureter net boven de blaas aanwezig zijn.

Als alternatief kan er een echo gemaakt worden. Een steen in de blaas is hiermee ook goed te zien, er wordt een slagschaduw onder de steen gezien. Het nadeel is dat met een echo vaak stenen in de urthra - fossa urethra worden gemist. Het voordeel is dat je goed in beeld kunt krijgen zit de steen in de blaas of in de ureter (hiervoor dien je wel een hele goede echo te gebruiken).

Met echo kan de doorsnede van de steen bepaald worden, dit is van belang of de steen cystoscopisch via de plasbuis of via een buikoperatie verwijderd wordt. Op deze echo is ook de slagschaduw onder de steen te zien.

Meerdere blaasstenen
Er kan maar een enkele steen zijn, maar er kunnen ook veel meer stenen aanwezig zijn.

Blaassteen operatief, cystoscopisch of via een PCCL verwijderen
In het verleden hadden we nog geen mogelijkheid om stenen cystoscopisch te verwijderen (Cystoscopisch is met een scoop met camera de blaassteen via het werkkanaal van de scoop). En moesten we een blaasoperatie uitvoeren om een blaassteen te verwijderen. Dit is anno 2024 nog steeds nodig bij vrouwelijke cavia's met een steen die groter is dan 7 mm of bij mannelijke cavia's. Bij mannelijke cavia's voeren we vaak een blaasoperatie in combinatie met een PCCL - PerCutane CystoLitomie uit. Dit is een combinatie van een buikoperatie en een cystoscopie van buitenaf door de blaaswand die uit de buikholte is gehaald.

Een blaasoperatie kan goed uitgevoerd worden bij een cavia, de blaas wordt via de buikholte uit de buik gehaald en geopend door de blaas open te maken. De steen wordt eruit gehaald en de blaas wordt gehecht. Bij deze operatie is een risico aanwezig dat de cavia er niet doorheen komt. Met het gebruik van een scoop is dit risico kleiner maar niet afwezig.

Een blaasoperatie
We geven de cavia een verdoving met een injectie anesthesie (Dexdomitor en Ketamine), vervolgens wordt er een verdoving met zuurstof en isofluraan toegediend met een kapje.

Er wordt een fysiologische zoutoplossing + glucose onderhuids gegeven om de vocht en energie huishouding op peil houden. Daarna wordt een katheter via de vulva of via de penis in de urethra ingebracht. Deze wordt gebruikt om de blaas schoon te spoelen als de blaassteen is verwijderd.

De operatie zelf
De buikwand wordt geschoren en de cavia wordt op de operatietafel gelegd op een warmtemat.

De huid wordt ingesneden en de onderhuid wordt stomp vrij geprepareerd tot aan de buikwand. De linea alba wordt opgetild en daarna ingesneden en met een schaar verder geopend. De blaas wordt opgezocht, vaak is de grote steen goed te voelen als je de blaas vastpakt. Over de steen maken we een snede in de blaas en via een kleine opening wordt de steen uit de blaas gelepeld.

Daarna wordt de blaas via de katheter schoongespoeld. De blaaswand wordt in 2 lagen gesloten: eerst knoophechtingen en daar overheen een doorlopende hechting. De buikwand en onderhuid worden gehecht. De huid wordt met knoophechtingen of een onderhuidse hechting gesloten.

En dit is de steen.

We sturen de steen in om na te gaan uit welk materiaal de steen bestaat: een blaassteen bestaat altijd uit calcium carbonaat met soms een ander mineraal erbij.

________________________________________________________________________

Cystoscopisch een blaassteen verwijderen bij een vrouwelijke cavia
We kunnen sinds 2019 via een scoop stenen uit een blaas bij een vriouwelijke cavia verwijderen. Het grote voordeel is dat we dit via de plasbuis kunnen uitvoeren en dat de buik niet via een operatie wordt opengemaakt. Het risico van de operatie - behandeling is dan kleiner, maar niet helamaal afwezig.
Een cavia die we op deze manier behandelen is veel sneller weer de oude dan als er een buikoperatie wordt uitgevoerd. De voorwaarde is dat dit bij een vrouwelijke cavia alleen kan en dat de steen niet te groot is. De maximale grootte van een steen die we door de plasbuis kunnen trekken is 5 tot 7 mm doorsnede.

De blaassteen wordt met een basket uit de blaas gehaald. Een basket is een netje dat zich openvouwt en om de blaas geplaatst wordt en dicht getrokken. Nu de bsteen is vastgepakt kan de scoop met de steen uit de blaas worden getrokken.

Een cavia wordt onder verdoving gebracht en in rugligging gelegd. We spoelen eerst de blaasschoon en zoeken dan de blaassteen op.

Je kunt een grotere of meerdere kleinere stenen weghalen met een scoop en basket.

Als de steen uit de blaas is gehaald spoelen we de blaas schoon.

Hieronder is een film te zien hoe we een cystoscopie uitvoeren. We zien in de urethra veel blaaszand en ook in de blaas zelf is veel sludge - blaaszand te zien. Nadat we de steen met een netje door het werkkanaal hebben verwijderd kunnen we de blaas schoonspoelen via het werkkanaal.

Bij cavia Lilly hebben we een blaassteen van 6,5 bij 5,3 mm uit de blaas weggehaald. We zijn de blaas in gegaan met een MMPR - mini multi purpose scoop met 3 french werkkanaal. Met een basket konden we de blaassteen vastpakken en uit de blaas verwijderen. Op de film is te zien dat het blaasslijmvlies van de blaas beschadigd is door de steen. De cavia ligt op de rug en aan de bovenzijde (= onderzijde) is een witte irritatie plek te zien. Voor deze slijmvlies beschadiging geven we glucosamines.

Bij cavia Wolfje wordt de steen weggehaald met een scoop.

En nog een mooi voorbeeld.

________________________________________________________________________

Cystoscopisch een blaassteen verwijderen bij een mannelijke cavia
Sinds 2023 voeren we bij mannelijke cavia's vaak een blaasoperatie in combinatie met een PCCL - PerCutane CystoLitomie uit. Dit is een combinatie van een buikoperatie en een cystoscopie van buitenaf door de blaaswand die uit de buikholte is gehaald.

Het grote voordeel is dat we de steen diep uit een blaashals of zelfs de urethra kunnen halen. Met een gewone operatie kunnen we de steen soms niet met een lepel of pincet weghalen. De scoop kan de steen in de diepte in beeld krijgen.

Als er een blaassteen is bij een mannelijke cavia dan kunnen we deze niet via de penis met een scoop verwijderen. De penis loopt in een soort S-bocht en is veel te smal. Het enige alternatief is een buikoperatie en de blaassteen uit de blaas halen met een pincet of een lepel. Dit gaat vaak lastig en het is de vraag of de steen weggehaald kan worden, zeker als deze in de blaashals zit. Met behulp van een endoscoop met werkkanaal kunnen deze stenen wel uit de blaas of de blaashals worden gehaald. Deze operatie wordt een PCCL of PerCutane CystoLithotomie genoemd. We laten een dierenarts de blaasopereren en een andere dierenarts de MPR - Multi Purpose Rigid scoop hanteren en een assistente hanteert de basket (= het blaassteen netje). Er wordt een buikoperatie uitgevoerd. De blaas wordt opgezocht en er wordt een klein gaatje gemaakt waardoor de MPR scoop wordt ingebracht en de blaas wordt met spoelvloeistof gevuld. Als de steen in beeld komt wordt deze vastgepakt met een basket en uit de blaas gehaald. de kleine blaasopening wordt dicht gehecht en de buikholte wordt gesloten. We noemen dit op een minimaal invasieve manier een blaassteen verwijderen bij een mannelijke cavia. De blaas wordt dichtgehecht en buikwand en onderhuid en huid wordt dichtgehecht.

Op de video hieronder worden twee blaasstenen weggehaald. De tweede zit in de blaashals en wordt met een basket gevangen en eruit gehaald. In het slijmvlies is een flinke ontstekingsreactie op de stenen te zien. We gaan bij een dergelijke irritatie van het slijmvlies glucosamines voorschrijven om het slijmvlies te laten genezen.

Steen in een blaashals bij een mannelijke cavia
Op de röntgenfoto is een steen in de blaashals te zien. Deze steen zal met een normale operatie lastig te pakken te krijgen zijn met een lepeltje of met een pincet.

Met een operatie gaan we de blaas buiten de buik halen en dan via een opening in de blaas de steen weghalen.

De steen in blaas is goed te zien en we kunnen deze met een bakset (netje met 4 snaren) weghalen uit de blaas.

Een blaassteen kunnen we doormiddel van een operatie, cystoscopie of PCCL verwijderen uit de blaas.

________________________________________________________________________

Nazorg en preventie
Omdat we spoelsel gebruiken met de cystoscopie kan de cavia afkooelen en laten we de cavia bijkomen in een verwarmde opname om weer op temperatuur te komen.

Na een buikoperatie blijft de cavia een nacht bij ons in de opname om te zien of er een goed herstel na de operatie is. De cavia krijgt een pijnstiller en antibioticum toegediend. Als de cavia zich weer goed voelt en uit zich zelf geplast heeft kan de cavia weer naar huis. Er wordt een pijnstiller en een antibioticum meegegeven. ALs er slijmvlies beschadigingen zijn geven we glucosamines mee. ook adviseren we vitamine C en D en calcium en carbonaat arme groentes en we laten het drinkwater checken.

Preventie
Urethra- en blaasstenen bestaan uit calcium met carbonaat met eventueel nog een mineraal erbij.
We laten het calcium beperkt geven en zorgen dat het goed wordt opgenomen door het geven van vitamine D.