Diarree bij de cavia

Oorzaken van diarree of maagdarmproblemen
• Dysbacteriose door antibioticum gebruik
• Bedorven voeding of een plotselinge voerverandering
• Overgroei brillendoosgisten
• Coccidiose en Cryptosporidium
• Flagellaten: Giardia en Hexamita
• Protozoa: Balantidium coli
• Wormen

Normale ontlasting
Cavia's hebben normaal harde langgerekte keutels die je op kunt pakken zonder dat je vieze vingers krijgt. Een cavia heeft twee soorten keutels, de blinde darm keutels worden direkt uit de anus opgegeten (= coprofagie). Dit is nodig omdat niet alle voedingsstoffen en vitamines, zoals vitamine B, uit de darmen gehaald wordt in één darmomloop. De normale darmbacterien bij cavia's zijn gram positieve bacterien.

Diarree
Indien de ontlasting niet goed gevormd is dan spreek je van diarree.

Diagnose stellen
Het is belangrijk om na te gaan wat de oorzaak is van de diarree. We zullen een beetje onlasting onder de microscoop bekijken. We gaan dan op zoek naar flagellaten, protozoa, oocysten, brillendoosgisten of wormeieren.

Bij het microscopisch onderzoek hebben we diverse vergrotingen. Variërend van 5 of 10 x 4 - 10 -20 - 40 - 100 vergroting. Elke vergroting heeft zijn eigen voordelen: de lage geven het overzicht en tonen aan waar we moeten kijken de grotere vergrotingen geven meer detail.

We hebben sinds 2021 een miroscoop met een beeldscherm (en extra vergrotingen = 20x) en de mogelijkheid om op het scherm in te zoomen. En wat ons vak als dierenarts leuker en boeiender maakt de Vetscan Imagyst.

Het is belangrijk om zo vers mogelijke ontlasting te bekijken (= direct uit de anus), omdat sommige parasieten zoals flagellaten en balantidium snel dood gaan en niet meer te herkennen zijn onder de microscoop.

Dysbacteriose door antibioticum:

PAS OP: niet alle antibiotica zijn geschikt om bij een cavia te gebruiken!

Als er een antibioticum wordt voorgeschreven aan een cavia dat niet geschikt is, dan is er het gevaar dat er een hele ernstige diarre ontstaat. Deze diarree wordt veroorzaakt doordat de goede bacterien (Gram positieve) in de darm vernietigd worden en de slechte bacterien de overhand krijgen in de darm. Dit wordt ook wel dysbacteriose genoemd.

Berucht is het gebruik van Penicillines HIER GAAN CAVIA'S AAN DOOD, of het nu oraal (= in de mond) of parenteraal (= injectie onderhuids of in de spier) wordt toegediend: gebruik nooit een Ampicilline, Amoxycilline, Duplocilline of welke Penicilline dan ook!

Andere antibiotica waar cavia's niet tegen kunnen zijn:
Cefalosporines: zoals een injectie met convenia = een langwerkend antibioticum dat onderhuids wordt gegeven.
Andere gevaarlijke antibiotica zijn: Lincomycine, clindamycine, Erythromycine, Spiramycine

Symptomen
Er kan een heftige diarree ontstaan: dunne tot waterdunne ontlasting, sloom, suf, anorexie (= niet willen eten).

Behandeling:
Dysbacteriose is moeilijk te genezen. De cavia moet intensief behandeld worden met vochtinfusen, een antibioticum die de darmflora normaliseert (= metronidazol), een NSAID (= pijnstillend/ontstekingsremmend middel) en darm ondersteunende middelen.

__________________________________________________________________________________________

Probioticum bij de cavia ....
We gebruikten al jaren lang probiotica van Protexin, maar helaas de samenstelling is veranderd en we zijn hier mee gestopt. We kunnen geen goede probiotica meer adviseren om te gebruiken bij de cavia, deze zijn er eenvoudigweg niet meer..

Darm ondersteunende middelen ....
We laten de cavia Rodicare Instant (170 gram pot) als bijvoeding geven. Als dosering adviseren we 3x daags ongeveer 10-15 ml per kilogram lichaamsgewicht.

Rodicare Instant is een aanvullende voeding voor konijnen en knaagdieren. Het bevat veel vezels, vitamines, mineralen en een kruidenmix. Dit alles om de spijsvertering te ondersteunen en als aanvullende voeding voor dieren die dat nodig hebben.

__________________________________________________________________________________________

Diarree door verkeerde voeding of overgroei door brillendoosgisten

In de normale ontlasting zul je altijd een paar Cyniclomyces guttulatus = brillendoosgisten tegen komen. Brillendoosgisten hebben een ovale vorm en twee typerende 'ogen' die doet denken aan een bril in een doos.
Indien er veel brillendoosgisten aanwezig zijn dan is er naar ons idee een overgroei van deze aanwezig en moeten de darmen genormaliseerd worden.

De oorzaak is eigenlijk onbekend dat dit ontstaat, mogelijk is er bedorven voedsel gegeven of er is een te plotselinge voerverandering waar de cavia niet goed op reageert dan is er de kans dat de brillendoosgisten gaan overgroeien en dit probleem ontstaat.

Behandeling:
We normaliseren de darmflora door de cavia ESB3 ® te geven door het drinkwater, ESB3 is een sulfapreparaat. Tot een paar jaar geleden hadden we zakjes van 1,5 mg poeder, maar dit is uit de handel. We hebben een alternatief gevonden en om het beter te kunnen doseren hebben we er capsules van laten maken. Elke dag wordt de inhoud van 1 capsule kan door 500 ml water gemengd en dit mengsel wordt als drinkwater gegeven. We laten dit gedurende 14 dagen geven.

Protozoen

Eéncellige parasieten (protozoën) zoals Cryptosporidium en Coccidiose zie je slecht gevormde ontlasting tot brijige ontlasting. Veroorzaakt door Eimeria caviae. Deze coccidien zitten in de dunne darm en de blinde darm.

Onderzoek onder de microscoop ....

Diagnose
Onder de microscoop wordt er gezocht naar de oocysten van de Eimeria caviae. Deze zijn 4-5x groter dan de brillendosgisten!

Behandeling:
We behandelen cavia's met coccidiose met ESB3 of met een sterker coccidostaticum.

Flagellaten

Komt meestal bij jonge cavia's voor. Er is brijige ontlasting aanwezig. De veroorzakers is Trichomonas caviae. Of een overgroei van Ballantidium caviae. Deze komen in de dikke darm en het caecum (= blinde darm) voor. De cavia's kunnen elkaar onderling besmetten. Ook kan een cavia via een bakje drinkwater zich besmetten als er poep in komt. We adviseren om uit hygienisch oogpunt drinkflesjes te gebruiken.

Diagnose
Om flagellaten te kunnen zien onder de microscoop is het belangrijk om VERSE ontlasting te bekijken, het beste is direct uit de anus de ontlasting na te kijken.

Behandeling:
Flagellaten bij cavia's behandelen we met een speciaal antibioticum: Metronidazol

Op onze Youtube pagina kun je dunne snelle flagellaten zien (Tritrichomonas) en op het einde van de film een dikke flagellaat, een zogenaamde Ballantidium.

Tritrichomonas flagellaten horen niet voor te komen in de ontlasting!

We hebben een ballantidium onder de microscoop in beeld gebracht, van heel ver weg tot dicht bij. De ontlasting bij deze cavia was al een paar uur oud en je kunt zien dat de Balantidium minder actief is dan in de film hierboven.

Een enkele Balantidium mag voorkomen in de ontlasting, maar als er een overgroei is dan geeft dit aanleiding tot diarree.

Wormen

Behandeling
Indien er toch wormeieren gevonden worden onder de microscoop, dan kan er een kuur met een antiwormmiddel worden gegeven.

______________________________________________________________________________________

Disclaimer wat betreft de door ons hierboven genoemde diergeneesmiddelen.

NB: Er zijn bijna geen geregistreerde diergeneesmiddelen voor cavia's.
De hierboven beschreven diergeneesmiddelen zijn geregistreerd voor het gebruik bij de hond of de kat.

Indien we als behandelend dierenarts denken dat er een diergeneeskundige noodzaak aanwezig is dan mogen we via de cascades behorend bij het Diergeneesmiddelenbesluit en de Diergeneesmiddelenregeling gebruik maken van de hierboven beschreven diergeneesmiddelen bij de cavia.