Cavia

• Diersoort

• Huisvesting

• De juiste voeding

• Het normale gedrag

• De gezondheid

• De voortplanting

• Gebit(sproblemen)

• Huidproblemen

• Medische informatie

• Links

Door de cavia dierenartsen van Dierenkliniek Wilhelminapark

Als cavia dierenartsen van Dierenkliniek Wilhelminapark hebben we deze pagina gemaakt.

We brengen naar voren hetgeen wij als caviadokter bij cavia's in onze kliniek tegenkomen, we hebben gemiddeld 8000 behandelingen per jaar uitgevoerd bij cavia's de afgelopen jaren. De ene cavia wordt een keer behandeld, andere worden meerdere keren per jaar geholpen. We geven sinds 2007 nascholingen aan dierenartsen, assistentes en diergeneeskunde studenten over de diergeneeskunde van de cavia. Dierenartsen (van omder andere www.caviawijzer.nl) sturen een cavia naar ons door als ze er zelf niet meer uitkomen. Ook proberen we eigenaren cavia wijzer te laten worden wat betreft de behandeling en het voorkomen van ziektes bij de cavia door middel van onze websites. Wij wensen u veel leesplezier op onze cavia websites. Als u als eigenaar een cavia dierenarts met ervaring zoekt dan kunt u contact met ons opnemen of bij ons langs komen voor een behandeling van uw cavia.

Diersoort

Cavia's komen oorspronkelijk uit Zuid Amerika. Ze zijn door de Spanjaarden meegenomen naar Europa. Het zijn echte gezelschapsdieren, het beste kun je er meerdere tegelijkertijd houden. Let wel op dat ze heel gemakkelijk jongen kunnen krijgen. De beste combinaties zijn 2 vrouwtjes bij elkaar of een vrouwtje en een gecastreerd mannetje. 2 mannetjes bij elkaar kunnen nog wel eens gaan vechten als er vrouwtjes in de buurt zijn.

Er zijn veel cavialiefhebbers die wel degelijk goede ervaring met 2 mannetjes bij elkaar hebben en die samen in harmonie leven. Een voorwaarde is dan wel dat het hok voldoende ruim is (100 x 50 cm) en dat ze een wegloop mogelijkheid hebben. Wel adviseren we om dan 2 jonge beren (= broers) samen op te laten groeien of een oudere met een jonge beer bij elkaar te zetten. 2 oudere (ongecastreerde beren) beren op latere leeftijd bij elkaar plaatsen raden we af, zeker als er ook nog vrouwtjes in de buurt zijn!

Een cavia buiten?
Een cavia kan prima buiten gehuisvest worden maar pas op voor een te warme of koude omgeving.
Als het kouder wordt kun je ze beter in een schuur huisvesten of een goed winddicht buitenhok regelen.
Pas vooral op in de zomer! Als de zon fel schijnt kan een cavia die niet in de schaduw kan schuilen oververhit raken en zelfs dood gaan. Dit wordt oververhitting of hitteslag genoemd: hyperthermie van > 41 - 42 graden, shock, bleke slijmvliezen slap. De prognose is slecht. Als therapie kan geprobeerd worden om de cavia af te koelen, vochtinfusen te geven en een antishock middelen te geven.

Huisvesting

Een schoon en ruim hok is belangrijk, zorg ook voor plekjes waar de cavia's in en onder kunnen schuilen.
Gebruik als bodembedekking zaagsel (niet van naaldbomen!) en hieronder kranten. Er zijn ook andere bodembedekkers, zoals houtkorrels, hennepvezels, stro of papiersnippers.

Meer informatie over bodembedekking kunt u vinden op: Lees hierover op de pagina van het LICG .....

Hygiëne is erg belangrijk. Haal elke dag de vies geworden bodembedekking weg en maak in ieder geval 1x per week het gehele hok schoon. Was het hok uit met warm water en schoonmaakmiddel en droog het goed.

Hygiëne
Cavia's poepen veel en overal in het hok en er buiten. Je vind zelfs keutels in het voerbakje en het drinkbakje, daarom is het gebruik van een drinkflesje aan te raden. Gelukkig zijn de keutels hard en droog. Er zijn ook kleinere nattere keutels, dit zijn de blinde darm keutels, deze zie je meestal niet want de cavia's eten deze blinde darm keutels op.
Oude mannelijke cavia's kunnen een grote poepzak hebben waar de keutels in ophopen. Door mannelijke hormonen kan er een anal sac impaction ontstaan. De anaalzak groeit groter en groter door mannelijke hormonen en dan houdt de vergote anaalzak de keutels gevangen = anaalzak impaction. De oplossing is 1-2x daags de keutels met de hand eruit drukken met een hanschoen aan. Of om de oudere mannelijke cavia te castreren, als de mannelijke hormonen weg zijn, dan slinkt de anaalzak. Dit ie een reden om niet de zaadleider door te nemen maar om de gehele testikels weg te halen.

Myasis of flystrike
Let vooral goed op de hygiëne in de zomer. Vliegen vormen een groot gevaar. Ze leggen eitjes op de ontlasting. Als deze op de huid zitten kunnen de larven (die zich uit de eitjes ontwikkelen) grote schade toebrengen aan de cavia.

Verstoppertje
Cavia's duiken graag ergens onder weg, zorg ervoor dat de cavia zich ergens onder kan verstoppen, bijvoorbeeld onder een huisje of onder hooi.
Geef de cavia ook veel afleiding door bijvoorbeeld veel hooi in de kooi te doen. De cavia eet van het hooi, maar kan er ook onder wegduiken. Je kan ook hooi in een leeg toiletrolletje doen, wat de cavia er dan uit moet halen, of hooi in een bal ophangen zodat de cavia het eruit kan trekken.

De juiste voeding voor een cavia.
Tip: geef je cavia elke dag een tablet vitamine C van 40-70 mg

In hun natuurlijke omgeving eten cavia's een verzameling grassen, zaden en granen. Cavia's zijn herbivoren (planteneters).

Een cavia kan net als een mens geen vitamine C aanmaken of gedurende langere tijd opslaan. Cavia's hebben daarom extra vitamine C nodig in hun voedsel om gezond te blijven.

Geef dus speciaal cavia voer, met extra vitamine C, en niet het voer van andere knaagdieren of konijnen.

Wat raden we als dierenarts aan:
- Caviavoer (met extra vitamine C)
- Hooi !!
- Groente
- 1 tablet vitamine C (40 - 70 mg tablet)

Een cavia eet 10 tot 15 gram caviavoer (met extra vitamine C) per dag, daarnaast moet het veel hooi eten en gematigd groenvoer krijgen. Denk er aan dat cavia's die niet gewend zijn aan groente hier diarree of gas van kunnen krijgen, laat de cavia er aan wennen. Ook adviseren we om elke cavia een tablet van 50-60 mg vitamine C per dag te geven, lees verderop waarom we dit adviseren ....

Geef caviavoer niet onbeperkt!
Van teveel biks zullen cavia's te dik worden en kunnen er blaasstenen of blaaszand ontstaan omdat caviavoer ook veel calcium bevat. Een cavia neemt al het calcium op dat het aangeboden krijgt, maar het moet dan opgenomen in de botten en het gebit.

Groente
Een cavia zal groente ook lekker vinden. Laat het er aan wennen en geef niet gelijk grote hoeveelheden. Harde groentes zijn het beste om te geven dan moet de cavia knagen en goed kauwen op de groente, bijvoorbeeld winterpeen, je kan echter ook paprika, witlof, wortel en appel geven aan je cavia.

Vitamine C
Dagelijks hebben cavia's vitamine C nodig omdat ze dat zelf niet kunnen aanmaken of opslaan.
Ons advies als cavia dierenarts:
Geef elke dag een tablet vitamine C van 50 - 70 mg aan een cavia.

De heersende opvatting wat betreft de aanbevolen hoeveelheid vitamine C bij de cavia is 10 - 15 mg per kilogram lichaamsgewicht per dag.
Als dierenartsen van Dierenkliniek Wilhelminapark, zijn het met deze dosering niet eens.
Naar ons idee moet er veel meer vitamine C per dag aan een cavia worden gegeven.
Namelijk minstens 50 - 70 mg vitamine C per cavia per dag. bij een gezonde cavia en als de cavia ziek is dan verdubbelen we deze vitamine C dosering.

Lees verder over wat ons idee is over de hoeveelheid vitamine C die een cavia nodig heeft ........

Geef elke dag een tablet vitamine C!

Het normale gedrag.
Tip: geef je cavia afleiding = naar eten zoeken

Cavia's moeten de hele dag bezig zijn, vooral met het zoeken naar voer en moeten daarom gevarieerd eten krijgen om te voorkomen dat ze zich vervelen. Laat de cavia ook uit de kooi zodat ze lekker kunnen scharrelen. Houd ze dan wel goed in de gaten!

Cavia's zijn heel sociaal ingesteld en kunnen door middel van geluid je van alles proberen duidelijk te maken. Veel van hun geluiden kunnen gemakkelijk geïnterpreteerd worden:

• Knorren: contact, tevredenheid, comfort en plezier
• Piepen: bedelen om voer van mensen, maar ook waarschuwing, angst, pijn
• Koeren: voelt zich op zijn gemak of wil een ander op zijn gemak stellen
• Blazen, klappertanden: agressie, dreiging, waarschuwing
• Grommen, knorren: mannelijke opwindingsgeluidjes

De gezondheid.
De belangrijkste tip: weeg elke week je cavia op een keukenweegschaal en monitor dit gewicht!

Als je je cavia goede zorg en het juiste voer, de juiste omgeving, beweging en aandacht geeft, dan zal je cavia fit en gezond blijven. Als je je huisdier bijvoorbeeld elke dag even vasthoudt, kun je hem controleren op tekenen van ziektes. Check ook de onderzijde van je cavia en de lengte en vorm van de tanden en de nagels. Wees niet bezorgd om je cavia op de rug te leggen om de buik en de regio van de plasbuis en anus te controleren.


Als je merkt dat de cavia anders dan anders doet, of minder eetlust heeft kijkt of er mogelijk iets aan de hand is wat je kunt zien dat afwijkend is.

Tip: weeg elke week je cavia op de keukenweegschaal, als je cavia afvalt dan weet je dat er iets aan de hand is.

Let op of er veranderingen zijn wat betreft:
• minder eten of drinken dan normaal
• rusteloosheid of lusteloosheid
• vachtveranderingen of jeuk - overmatig krabben
• uitscheiding uit de mond (overmatig speekselen), ogen of neus
• bevuiling aan de achterzijde met urine of feeces - of overmatige stank
• afwijkende kleur of vorm van de faeces - te klein of juist te zacht
• meer of minder urineproductie of een afwijkende kleur en/of geur
• vieze geur uit de oren, bek of achterwerk
• luid tandengeknars, of piepen als pijnuitingen bij plassen of poepen
• moeite met eten, drinken of bewegen
• moeite met ademen of een hoorbare ademhaling of niezen

Nagels knippen
Ook is het van belang om te kijken of de nagels niet te lang worden. Indien ze te lang worden moet je ze knippen of laten knippen, anders gaan de nagels erg krom groeien, of zelfs krullen. Mocht je de nagel te kort knippen - de nagel bloed. Als de nagel bloed breng dan bloem of maizena op de nagel aan om de bloeding te stelpen.

Opname in onze dierenkliniek
Soms komt het voor dat een cavia opgenomen moet worden in onze dierenkliniek. Bijvoorbeeld als we de blaaspsoelen onder verdoving een blaassteen of blaaszand uitspoelen (dan zal de cavia door het spoelen afkoelen), dan nemen we de cavia de nacht op in omze opname. Ook nemen we een cavia na een oogoperatie, waarbij het oog weggehaald wordt, vaak een nacht op in de opname. Of de cavia komt in onze opname ter observatie om te zien of de cavia uit zichzelf eet of poept. Ook kan het van belang zijn dat we weten hoe de ontlasting eruit ziet. Zijn er normale keutels of is er diarree aanwezig. En indien nodig kunnen we dan gelijk verse ontlasting nakijken onder de microscoop.

Na sommige uitgebreide operaties houden we je cavia een dag in de opname om te zien of alles goed gaat.

In onze opname krijgen de cavia's speciaal caviavoer, groenvoer, hooi en een tablet vitamine C. Natuurlijk geven we ook de medicijnen die de cavia op dat moment nodig heeft en dwangvoeren de cavia als dat nodig is. We vragen altijd of de cavia water uit een flesje of een bakje drinkt en bieden dit aan.

We maken een huisje om de cavia een beschutte plaats te geven. Vroeger maakten we dit zelf van een doos, ook gebruiken we een cavia wigwam van Trixie. De cavia's gaan hier graag in zitten. Alternatief dat we sinds 2023 hebben is een muts of een tunnel van stof.

Cavia behandelen
Indien een cavia een medicijn of dwangvoer toegediend moet krijgen dan adviseren we om de cavia in een handdoek te wikkelen. De cavia is dan rustiger en er kan met een spuitje in de mond medicijn of voeding toegediend worden.

Dwangvoeren
We gebruiken een mengsel van Juvenile van Harrison Bird Food en Supreme Science Selective Guinea Pig met water om de dieren te dwangvoeren.

Geweekte brokjes Supreme Science Selective
We laten als dwangvoer ook in water geweekte brokjes Supreme Science Selective met een pincet in de mond geven. De cavia kan dit makkelijk wegwerken, omdat de brokjes zacht zijn. In deze brokjes zitten veel vezels. Ook kunnen de brokjes met water en juvenile tot een papje verweekt worden en met een spuitje in de mond worden ingebracht.

Lees verder op onze dierengebit website over hoe u uw cavia dwangvoeding kunt geven ....

De voortplanting

In de literatuur staat - of stond - dat de vrouwelijke cavia is vruchtbaar vanaf 2 maanden leeftijd en een mannetje vanaf 3 maanden.

Echter er zijn gevallen bekend dat mannetjes al vanaf 3,5 - 6 weken kunnen dekken en vruchtbaar zijn en dat vrouwtjes vanaf 4 - 6 weken gedekt en bevrucht worden!

Een mannetje zal beginnen met dekken vanaf 4 - 5 weken leeftijd, echter hij zal meestal pas kunnen bevruchten vanaf 8 - 12 weken leeftijd, maar het kan dus veel eerder. Ons advies is om een mannelijk jong vanaf 3,5 - 4 weken bij zus en de moeder weg te halen, anders kunnen zij worden bevrucht.

Op de röntgenfoto's van de cavia hieronder zijn twee jongen te zien. Bij deze 15 weken oude cavia kwam de geboorte de dag na de foto, ze was dus hoogzwanger. Ze was op een leeftijd van ongeveer 5-6 weken gedekt en bevrucht!
Ze leefde samen met haar zusje en is dus al voordat ze bij haar nieuwe eigenaar op 9 weken leeftijd kwam al in het nest bij de fokker of de dierenwinkel gedekt!

15 weken is wel erg vroeg voor een nestje!
We raden aan om het eerste nestje tussen de 6 en de 9 maanden te laten krijgen. Dan is de zeug voldoende groot, en het eerste nestje moet bovendien voor een leeftijd van 12 maanden geboren worden omdat de twee bekken helften dan nog soepel zijn. Indien het eerste nestje op latere leeftijd komt kunnen er geboorteproblemen ontstaan, doordat het bekken aan elkaar vast gegroeid is.

Aantal jongen
Het aantal jongen dat een vrouwelijke cavia (een zeug) kan krijgen variëert van 1 tot 6 jongen (gemiddeld 2-4 jongen). De draagtijd van een cavia is gemiddeld 10 weken (59-72 dagen). Het geboortegewicht van een jong (big) is 75-105 gram. De cavia is een nestvlieder. Ze kunnen gelijk lopen, de haren zijn aanwezig, de oogjes open en ze kunnen al vast voer eten in combinatier met moedermelk.

Na geboorte oppakken?
De jongen mag je na de geboorte voorzichtig oppakken. In tegenstelling tot het konijn zal de moedercavia het jong niet verstoten als je ze oppakt in de eerste dagen. De beer kan beter uit het hok gehaald worden, aangezien deze de zeug gelijk weer kan dekken. Indien je geen nieuw nestje meer wilt hebben, laat de beer dan castreren. Gedurende 3 weken drinken de jongen melk bij de moeder. Vanaf de eerste dag kunnen ze al vast voer mee eten. Vanaf een week of 5 kunnen de jongen gespeend worden, dit betekent dat ze bij de moeder vandaan gehaald worden. Ze wegen dan rond de 250-300 gram.

Voorkom nakomelingen
Om te voorkomen dat er teveel cavia's geboren worden is het van belang om vast te stellen wat voor een geslacht de cavia's hebben. De mannetjes zijn gemakkelijk te herkennen aan hun relatief grote ballen in het scrotum. Indien u geen jongen wilt, houd de cavia's gescheiden of laat de mannetjes castreren.

Het risico van de sterilisatie van de vrouwelijke cavia, is een risico groter dan het risico van de sterilisatie van een vrouwelijk konijn. Aangezien er zeer veel vet in de buikholte bij de cavia aanwezig is en de eierstokken relatief diep liggen. Daarbij komt dat bij de operatie de darmen niet teveel aangeraakt mogen worden dit leidt tot irritatie en een fatale afloop. In principe steriliseren we alleen de vrouwtjes cavia indien er een dringende reden voor is, zoals een baarmoedertumor. We zullen dan een buikoperatie uitvoeren via de midline en zullen tijdens de ioperatie beoordelen of we ook de eierstokken kunnen verwijderen.

Gebit(sproblemen)

We hebben de tandheelkunde van de cavia in 2010 volledig vernieuwd. U kunt deze informatie vinden op onze tandheelkunde website die we tien jaar later geupdate hebben www.dierengebit.nl.

Huidproblemen

Schurft
Cavia's zijn gevoelig voor huidproblemen. Het meest voorkomende huidprobleem is schurft. Schurft wordt veroorzaakt door een mijt die zich ingraaft in de huid. Er ontstaan kalige plekken en korstjes op de huid. De cavia heeft meestal veel jeuk door de mijten. De laatste jaren zien we dat er ook andere mijten dan de schurftmijt aanwezig zijn bij cavia's.

Luizen
Indien er witte stipjes en schilfertjes op de haren van de cavia aanwezig zijn dan moet er aan een besmetting met luizen worden gedacht.

Schimmel
Een ander huidprobleem is een schimmelinfectie. Vaak zie je dan ronde plekken waar de haren uitgevallen zijn. Door middel van onderzoek kan er vastgesteld worden of er schimmel is. Er wordt een woodse lamp gebruikt en een microscopisch onderzoek uitgevoerd. Indien er nog geen 100% zekerheid is, wordt er een speciale test ingezet om te zien of er schimmel aanwezig is. Na 10-14 dagen weet je dan zeker of er sprake is van schimmel. Ondertussen behandelen we de cavia met medicijnen. Indien er schimmel aanwezig is (100% zeker) dan moet de cavia met imaverol gewassen worden. LET OP: SCHIMMEL IS ZEER BESMETTELIJK, voor dieren, maar ook voor mensen.

Een talgklierbult
De meest voorkomende bult bij een cavia is een talgklierbult. Deze kan groter en groter worden en dan is een operatie de manier om deze bult weg te halen.

Haarzaktumor
In de flanken en op de rug van de cavia kan een tumor voorkomen die groter en groter kan groeien. De huid rekt op en kan op een gegeven moment openbarsten. Deze haarzaktumor of trichofolliculoma kan operatief verwijderd worden.

Maligne lymfoom of leukemie
Indien een cavia sloom en lusteloos is en minder wil eten dan hoort zeker een tumor van de witte bloedcellen tot de boosdoeners. Bij een dergelijke tumor die leukemie of maligne lymfoom genoemd wordt voel je verspreid over het lichaam verdikte lymfknopen.

Vliegen
Vliegenlarven of flystrike: Caviaontlasting en vieze hokken trekken vliegen aan. De vliegen leggen hun eitjes hierop en deze eitjes ontwikkelen zich tot maden. Als de ontlasting op de huid gekleefd zit leggen vliegen hun eitjes hierop. De maden die zich hieruit ontwikkelen zullen ook in de huid terecht komen en wonden veroorzaken.

Let in de zomer goed op groene vliegen! Als je deze ziet kijk dan gelijk je cavia na.

Medische informatie

Links