RHD (VHS): een virusziekte bij het konijn
er zijn twee varianten RHD1 of RHD2 (VHS1 of VHS2).

Het Rabbit Haemorrhagic Disease (RHD) wordt ook wel Viraal Haemorrhagisch Syndroom (=VHS) genoemd.
In het engels wordt dit RHDV (Rabbit Haemorrhagic Disease Virus) genoemd. En dan in type 1 of 2.

Update 2012 er is een nieuw vaccin tegen RHD1: Nobivac Myxo-RHD1

Update december 2017: er is in Nederland een dodelijke mutatie van RHD1 naar RHD2 aangetoond!

Helaas geeft de Cunical of de Nobivac Myxo-RHD1 geen bescherming tegen deze RHD2 besmetting. Gelukkig kwam er binnen korte tijd een RHD2 vaccin op de markt. We kunnen Filavac of Eravac in combinatie tegen de RHD2 als vaccinatie gebruiken!

Update december 2020: er is een nieuw combinatie vaccin tegen myxomatose en RHD1 en RHD2. Mogelijk is dit een nieuw vaccin voor een begin in de optimale virus bescherming voor konijnen.

RHD1 (VHS1) gaan we eerst bespreken .....
We bespreken eerst de gewone RHD1 (VHS1) die we wel met onze huidige vaccinatie tot 2017 konden voorkomen.

Later op de pagina bespreken we de nieuwe vorm van RHD (VHS) - de RHD2 (VHS2).

_______________________________________________________________________________________________

Wat is RHD1 (VHS1) voor een soort virus?

RHD (VHS) is een zeer besmettelijke en vaak dodelijke ziekte die veroorzaakt wordt door een calicivirus.

Het aantal konijnen in Nederland daalt dramatisch. Dierenkliniek Wilhelminapark Utrecht De ziekte werd voor het eerst in China waargenomen, maar komt sinds 1988 ook in Europa voor.

RHD1 komt helaas ook in Nederland voor
De wildpopulatie van konijnen in Nederland is in het voorjaar van 2004 massaal besmet geraakt en een groot deel van de besmette dieren is gestorven. Door deze konijnensterfte in Nederland is de konijnenpopulatie dramatisch teruggelopen. Vooral in de provincie Zuid Holland was de sterfte onder wilde konijnen groot.

Veel konijnen sterven ten gevolge van VHS1

Het Utrechts Nieuwsblad schreef over deze uitbraak in 2004:
"Het ene moment kauwen ze op een stuk gras, even later vallen ze dood neer. In tien jaar tijd heeft de virusziekte VHS1 het aantal konijnen in Nederland gehalveerd."

lees het hele artikel .....

Hoe verspreidt RHD1 (VHS1) zich?

De ziekte verspreidt zich voornamelijk via de urine van konijnen, maar ook door ontlasting en besmet materiaal (zoals kooien, voederbakken en drinkflesjes) kan het overgebracht worden. Door direct onderling contact tussen konijnen en door stekende insecten kan het ook worden overgebracht.

Let op: op plaatsen in het wild waar wilde konijnen voorkomen kan vers geplukt gras besmet zijn!
NB: met wilde konijnen bedoelen we konijnen die in het wild vrij rondlopen!
Realiseer je als eigenaar ook dat je via schoenzolen het virus kan overdragen als je gelopen hebt waar konijnen geplast en gepoept hebben.

Let op met groente uit volkstuintjes!
We hebben meegemaakt bij een eigenaar met konijnen, die nooit buiten kwamen (en niet gevaccineerd waren) dat deze allemaal RHD1 / VHS1 kregen en helaas allemaal dood gingen binnen een paar dagen. De infectiebron bleek een volkstuintje van een vriendin. Ze kreeg verse groentes uit deze tuin, maar er kwamen ook in deze volkstuin veel konijnen die in het wild rondliepen.
Let goed op waar je gras of groente vandaan haalt. Je kunt zomaar een besmetting overbrengen naar je huiskonijnen!

Wat zijn de symptomen van RHD1 ....

Na besmetting kan het konijn binnen 1-2 dagen komen te overlijden. Het konijn wordt depressief, suf, eet niet meer, raakt benauwd, krijgt koorts en heeft echt pijn (pijnuitingen: tandenknarsen en zelfs schreeuwen). In het laatste stadium van de ziekte zie je vaak schuimachtige bloederige neusuitvloeiing. Meestal sterft het konijn snel aan bloedingen in het lichaam. Deze bloedingen treden met name op in de darmen. Opeens is een konijn dood!

Het zijn deze bloedingen waaraan de ziekte zijn naam heeft te danken: hemorragisch betekent bloed.

Soms zijn de konijnen opeens dood en is er niets aan te zien
De ziekte gaat echter niet altijd gepaard met bloedingen. Er is ook een vorm waarbij het konijn plots dood neervalt zonder eerst andere symptomen te hebben vertoond. De bloedingen zitten in het konijn en zijn niet te zien!
Het aantal konijnen in Nederland daalt dramatisch. Dierenkliniek Wilhelminapark Utrecht

Hoe kunt u uw konijn beschermen tegen RHD1 (VHS1)?

Vaccinatie.
Hygiëne: zorg voor schone hokken en voederbakken en voorkom onderling besmetting tussen konijnen.
Pluk geen gras of groentes op plaatsen waar ook konijnen die in het wild rondlopen kunnen komen!

Is er een therapie bij RHD1 (VHS1) besmetting?

Er bestaat geen goede therapie voor RHD1 / VHS1. Als uw konijn RHD1 / VHS1 heeft dan kan het alleen symptomatisch behandeld worden. Door warmte, vochtinfusen, pijnstiller, antibioticum en vitamines kan geprobeerd worden om het konijn op te peppen, maar in bijna alle gevallen verloopt de ziekte dodelijk ondanks de ingestelde therapie!

Als u een konijn heeft dat besmet is met RHD1 / VHS1 bescherm dan uw andere konijnen door goed op de hygiëne te letten. Zet het zieke konijn apart van de andere konijnen, maak het hok goed schoon en ontsmet het daarna.

Gebruik 1 van de volgende middelen om alles te ontsmetten
- 2% natronloog
- 10% formaldehyde
- 3% hypochloriet
NB: alleen op hokken en materialen gebruiken, niet op de dieren gebruiken!
Hokken en vloeren: met een van de bovenstaande middelen behandelen en het liefst gewoon op laten drogen en 4 weken de hokken niet gebruiken
Voerbakjes en drinkflessen goed droog maken en daarna nog eens grondig afspoelen, afwassen en afdrogen.

Als u het zieke konijn hebt vastgehouden trek dan andere kleren aan en was uw handen goed voordat u een nog niet ziek konijn vastpakt. Wees voorzichtig met bezoekers die konijnen hebben met RHD1 / VHS1. Ga zelf ook niet op bezoek bij mensen die konijnen hebben als uw konijn RHD1 / VHS1 heeft.

We gebruikten (tot 2017) voor deze noodvaccinatie Cunical - dit werkt echter alleen tegen RHD1 / VHS1! We moeten dit advies aanpassen, omdat er ook RHD2 sinds 2017 aanwezig is!

U kunt door middel van een noodvaccinatie uw nog gezonde konijnen beschermen. Zodra er een VHS1 verdenking / RHD verdenking is luidt ons advies om niet gevaccineerde konijnen zo snel mogelijk te laten vaccineren!

Als noodvaccinatie gebruiken we Filavac KC + V of Eravac tegen de RHD1 en RHD2 om zo snel mogelijk weerstand te krijgen!

Vaccinatie tegen RHD1 / VHS1 ....

Wij vaccineerden tegen RHD met het vaccin Cunical. Echter sinds 2012 is er een nieuw vaccin genaamd Nobivac Myxo-RHD1. We zullen het vanaf nu niet meer over Cunical hebben maar over het nieuwe vaccin. LET OP: Sinds april 2020 is ons nieuwste vaccin Nobivac Myxo-RHD PlUS (RHD1 + RHD2).

Dierenkliniek Wilhelminapark in het nieuws: RTL4 op 4 mei 2004

Voor meer informatie over de uitbraak van Rhd / VHS in Nederland volg hier de link naar een RTL-nieuwsitem over deze ziekte. We hebben de achtergrond van dit verhaal aan het RTL-nieuws toegelicht en u kunt dierenarts Evert-Jan de Boer met een kort optreden zien langskomen. Hierin beveelt hij aan om konijnen voor RHD / VHS te laten vaccineren.

Film over VHS / RHD bij het konijn breedband (4,5 MB)

Ook zijn er diverse kranten-artikelen uitgekomen in die periode. Bijvoorbeeld in een krantenartikel in het Utrechts Nieuwsblad adviseren we als dierenarts om konijnen te laten vaccineren. Klik hier voor het pers bericht van de faculteit .....

__________ Het is een tijd relatief rustig geweest wat betreft RHD (VHS), maar: ___________________

Update eind 2015 / begin 2016 is er een RHD2 (VHS2) uitbraak in Nederland!

De nieuwe variant van RHD de RHD2 heeft sinds eind 2015 ook ons land bereikt. In 2010 is deze mutatie in Frankrijk voor het eerst gezien. Daarna heeft het zich over Europa verspreid. Nu komt het de afgelopen jaren ook in Spanje, Engeland en Duitsland voor. De verspreiding gaat echter niet supersnel. Het is een virus dat zich langzaam verspreidt door Europa.

Wat opvalt aan deze ziekte is dat ook jonge konijnen onder de 3-4 weken eraan komen te overlijden. Bij de klassieke of oude RHD1 zie je dit niet. Er is een soort leeftijdsresistentie of eventueel bescherming door maternale immuniteit!
Het ziekte verloop bij RHD2 gaat zeker wat langzamer dan met RHD1. De konijnen kunnen soms pas na 3 - 5 dagen dood gaan ipv in 1 - 2 dagen zoals bij het oude RHD1.

Verschil in symptomen tussen RH1 en RHD2 .... In de afbeelding hieronder zie je het verschil tussen de symptomen qua besmetting tussen RHD1 en RHD2 bij konijnen ....

Verschile tussen RHD1 en RHD2 bij konijnen toegelicht in dit schema

Wat ook opvalt is dat de jaarlijkse vaccinatie met Nobivac Myxo-RHD1 of het eerder gebruikte Cunical bescherming tegen tegen RHD1, maar het geeft geen bescherming tegen de nieuwe RHD2 / VHS2 variant!
Ook gevaccineerde konijnen tegen RHD1 kunnen dood gaan aan de nieuwe RHD2!
Er is geen kruisresistentie tussen RHD1 en RHD2 en er is dus ook geen bescherming!

Moeten we nu alle konijnen nog een extra vaccinatie geven?
We vaccineren met Filavac KC+V de konijnen tegen RHD1 en RHD2. Dierenkliniek Wilhelminapark Utrecht

Dat is wel het advies, naast de gewone vaccinatie met Nobivac Myxo-RHD1 zal er nog een vaccin moeten worden gegeven met een vaccin met RHD2 erin.
Er zijn twee vaccins die we hebben gebruiken vanaf 2017.

Eravac (het oude Cunipravac variant): dit geeft een half jaar bescherming, zonder booster.

Filavac KC+V: dit geeft een jaar bescherming, zonder booster.

Echter als uw konijn naar een pension gaat of risico loopt van besmetting door andere konijnen of bij grotere infectiedruk moet er ook elk half jaar met Filavac KC+V worden gevaccineerd.
Grotere infectiedruk: contact met andere tamme konijnen (pension, fokkers, show) of als er kans is op contact met konijnen uit het wild (direct contact maar ook door stekende insecten).

____________ LET OP ________ vanaf 2020 _________________________________

Vanaf 2020 wordt alles anders er is nog maar 1 vaccin nodig!

Vanaf 2020 gebruiken we Nobivac Myxo-RHD PLUS
Dit vaccin geeft een 3-in-1 bescherming
tegen myxomatose en RHD1 en RHD2 gedurende 1 jaar.

Nobivac Myxo-RHD PLUS geeft konijnen vanaf een leeftijd van 7 weken een bescherming gedurende 1 jaar zonder booster.

Lees hieronder enkele kenmerken van dit nieuwe vaccin:

Overzicht van de kenmerken van het 3-in1 vaccin

We geven een toelichting wat betreft de bescherming die dit vaccin geeft:

De bescherming die dit 3-in-1 vaccin geeft is beter dan de vroegere vaccins

Nobiva Myxo-RHD Plus is een vectorvaccin:

Het is een 3-in-1 vector vaccin

Let op bij de overgang naar Nobivac Myxo-RHD PLUS wat betreft de opbouw van de bescherming tegen de RHD1 en RHD2

1. Als een konijn niet gevaccineerd is of al een vaccinatie tegen de RHD1 en RHD2 heeft gehad het afgelopen jaar dan zal dit nieuwe vaccin goed werken tegen de myxomatose en de RHD1 PLUS RHD2:
Nobivac Myxo-RHD PLUS is voldoende!

2. Als een konijn echter alleen myxomatose heeft gehad (ziek of vaccinatie) dan kan er onvoldoende bescherming ontstaan tegen de RHD1 en RHD2:
in dit geval geven we de Nobivac Myxo-RHD PLUS in combinatie met Filavac KC+V!

De ervaring is dat dit zonder probleem tegelijkertijd kan worden gegeven - wel met twee verschillende injecties!

3. Als een konijn alleen de Nobivac Myxo-RHD1 heeft gehad dan kan er onvoldoende bescherming kunnen ontstaan tegen de RHD2:
in dit geval geven we de Nobivac Myxo-RHD PLUS in combinatie met Filavac KC+V!

De ervaring is dat dit zonder probleem tegelijkertijd kan worden gegeven - wel met twee verschillende injecties!

Wanneer werkt het vaccin tegen RHD1 en RHD2 wel of niet

Wanneer geven we een extra vaccinatie bij de Nobivac Myxo-RHD PLUS:
Bij bijna alle konijnen werkt dit 3-in-1 vaccin goed. Soms geven we een extra vaccinatie met Filavac KC+V als dat nodig is, zie hierboven.

Moet je je konijn überhaupt vaccineren?
Als eigenaar moet je het risico inschatten. Als je drie-hoog in een appartement in de stad woont, is dit anders dan als je buiten woont en je konijnen zitten buiten in de buurt van wilde konijnen. Of als je konijn naar een pension of show gaat en in kontakt komt met andere konijnen.

Wat is ons advies om RHD1 - RHD2 te voorkomen?
Voorkom vooral het binnenhalen van de infectie met RHD1 - RHD2 bij je konijn in huis of in je tuin:

Voer geen gras, hooi of groentes van plekken waar konijnen uit het wild bij kunnen komen!

Voorkom direct contact van je konijn met konijnen uit het wild! Als er konijnen in het wild bij je huis in de buurt aanwezig zijn overweeg dan om je konijn binnen te huisvesten.

De ziekte kan overgebracht worden door stekende insecten (muggen, vlooien, etc.). Gebruik eventueel horren en klamboe's als er veel muggen zijn.

Als je een ziek konijn in het wild tegenkomt neem het dan niet mee naar huis als je zelf konijnen thuis hebt!

Pas ook op dat je niet zelf het virus mee naar binnen brengt, bijvoorbeeld via je schoenzolen. Op plaatsen waar konijnen in het wild plassen en poepen kan het virus aanwezig zijn en dit kun je dan overbrengen.

Vaccineer je konijn tegen Myxomatose, RHD1 en RHD2!

En als een konijn verdacht wordt?

Bij plotseling overleden konijnen (die wel of niet gevaccineerd zijn) wees er bewust van dat het RHD1 - RHD2 kan zijn. We adviseren om deze dode konijnen na te laten kijken met pathologisch onderzoek als je als eigenaar meerdere konijnen hebt. Door middel van pathologie kan gekeken worden of er een verdenking is van RHD1 of RHD2.Dit is niet altijd duidelijk en het kan zijn dat er stukjes weefsel voor een PCR test naar een speciaal laboratorium moet worden gestuurd.

Bij besmetting denk dan aan goede hygiëne. Voorkom het onderling besmetten van konijnen door het uitwisselen van voerbakken, drinkbakjes en flesjes.

Was goed de handen en gebruik eventueel handschoenen. Denk ook aan infectie overdracht via kleren en dergelijke.

Zie bij RHD1 hoe de hokken te ontsmetten, laat eventueel een hok waar een konijn in is overleden een paar weken leeg. Plaats er niet te snel weer een nieuw konijn in, wacht een paar weken. En plaats er dan een konijn in dat gevaccineerd is!

Een noodvaccinatie werkt niet bij een dier dat ziek is van RHD1 of RHD2, maar kan wel aan de niet gevaccineerde hokgenoten worden gegeven. Dit om deze niet gevaccineerde konijnen zo snel mogelijk een bescherming te geven.

Noodvaccinatie ....
U kunt door middel van een noodvaccinatie uw nog gezonde konijnen beschermen. Zodra er een RHD1 - RHD2 verdenking is luidt ons advies om de niet gevaccineerde konijnen zo snel mogelijk te laten vaccineren!

Let op: voor deze noodvaccinatie voor RHD1 of RHD2 gebruiken we niet de Nobivac Myxo-RHD1 of de nieuwe Nobivac Myxo-RHD PLUS! (RHD1+2). Deze opbouw van bescherming duurt te lang.

Als noodvaccinatie gebruiken we Filavac KC + V of Eravac gebruiken voor de RHD1 en RHD2 om zo snel mogelijk weerstand te krijgen!

En konijnen opvangen en pensions?

Zorg voor een zo goed mogelijke hygiëne! Voorkom het onderling besmetten van konijnen door het uitwisselen van voerbakken, drinkbakjes en flesjes.

Ontsmet elk hok grondig voordat er andere / nieuwe konijnen in komen

Ieder nieuw konijn kan een risico inhouden. Houd de konijnen strikt gescheiden. En bij twijfel zorg voor quarantaine van zieke / verdachte konijnen!

Wees er bewust van dat de normale vaccinatie normaal voldoende bescherming geeft maar dat dit nu niet het geval is!

Sowieso moeten konijnen minstens 3 weken voor het bezoek worden gevaccineerd tegen Myxomatose, RHD1 en RHD2!

En wij als dierenartsen dan?
Wij zullen ons ook terdege bewust moeten zijn dat er gevaar is om zieke konijnen op te nemen en dat er dus een mogelijkheid is dat ze besmet zijn met RHD1 of RHD2!

Gelukkig is er een groepsimmuniteit voor konijnen ontstaan door het vaccineren en grijpt de RHD2 niet meer zo snel om zich heen en ook de RHD1 en de myxomatose wordt afgeremd, doordat we veel konijnen in Nederland vaccineren!

___________ Niet alleen VHS-RHD kan gevaarlijk zijn voor konijnen ____________

Een ander konijnenvirus

Een konijn met myxomatose. Dierenkliniek Wilhelminapark Utrecht

Myxomatose bij het konijn

Een andere gemene en vaak dodelijke konijnen ziekte is Myxomatose. Deze ziekte kan voorkomen worden door uw konijn te laten vaccineren.

Lees verder over myxomatose bij het konijn....

We zijn ons ervan bewust dat we met frames werken en dat u mogelijk op een aparte website pagina terecht bent gekomen, maar u kunt zo weer naar ons terug, klik gewoon op 1 van de afbeeldingen hieronder ....

RHD (VHS): een virusziekte bij het konijn er zijn twee varianten RHD1 of RHD2 (VHS1 of VHS2).

Het Rabbit Haemorrhagic Disease (RHD) wordt ook wel Viraal Haemorrhagisch Syndroom (=VHS) genoemd. In het engels wordt dit RHDV (Rabbit Haemorrhagic Disease Virus) genoemd. En dan in type 1 of 2.