Een te snel werkende schildklier bij de kat

We kunnen de kat nakijken op een aantal kenmerken die kunnen duiden op een schildklierprobleem:

• meer gaan drinken en plassen
  
• vermageren ondanks goede eetlust!
  
• op koude plekken liggen
• onrustig gedrag
• slechte vachtverzorging
• soms braken en/of diarree
• een verhoogde hartfrequentie
• vaak is de vergrote schildklier in de hals voelbaar
• verhoogde bloeddruk
• verhoogde eiwit/creatinine ratio in de urine

Een magere kat met een vergrote schildklier.

Hyperthyroïdie wordt veroorzaakt door een te hard werkende schildklier (overactieve schildklier). Hyperthyroïdie is de meest voorkomende endocriene aandoening van de oudere kat (ouder dan 10 jaar)

De schildklier is een klein orgaan, bestaande uit twee lobben, gelegen in de hals aan weerszijden van de luchtpijp. Soms kan er ectopisch schildklierweefsel elders in het lichaam aanwezig zijn, meestal in de borstkas. Dit schildklierweefsel is wel productief maar ligt op een plek waar het eigenlijk niet hoort.

De schildklier maakt schildklierhormoon aan (ook wel T4 genoemd). Schildklierhormoon beïnvloedt praktisch alle organen in het lichaam. Bij het jonge dier beïnvloedt het vooral de groei. Bij volwassen dieren heeft schildklierhormoon vooral een stimulerende invloed op de stofwisseling.

Hyperthyroïdie bij de kat wordt in 99% van de gevallen veroorzaakt door een goedaardige tumor van de schildklier. De tumor kan eenzijdig of beiderzijds voorkomen. Ook bestaat er de mogelijkheid van een tumor in het ectopische schildklierweefsel.

Wat zijn de verschijnselen van een kat met hyperthyroïdie?
De verschijnselen van hyperthyroïdie worden veroorzaakt door een overproductie van schildklierhormoon. Dit stimuleert de stofwisseling. Als er teveel T4 aanwezig is dan wordt de stofwisseling dusdanig verhoogd dat het lichaam meer energie verbruikt dan het kan opnemen. Het gevolg is dat de kat afvalt ondanks dat hij/zij meer eet!
• Vermageren: Het klassieke beeld van een kat met hyperthyroïdie is een kat die veel eet maar toch sterk vermagert. Dit afvallen is vooral te zien bij de flanken maar vaak krijgt de kat ook een spitsere kop.
• Gedragsveranderingen: De kat is onrustig en hyperactief. Vaak mauwt de kat veel en gaat door het huis dwalen.
• Vachtveranderingen: Door een slechte vachtverzorging krijgt de kat een mottige vacht waarbij de haren uiteen staan en kunnen klitten.
• Soms zien we veel drinken en veel plassen: Normaal ziet u een kat nauwelijks drinken. Ziet u de kat vaak bij het drinkbakje of is de kattenbak natter dan normaal dan is dit abnormaal.
• Soms zien we braken en/of diarree. Dit icm de bovenstaande symptomen.
• Een enkele keer zien we een heel ander beeld namelijk een kat die minder eet, sloom is en vermagert.

Hoe wordt de diagnose  hyperthyroïdie gesteld?
In onze kliniek kunnen we de kat onderzoeken om te zien of er aanwijzingen zijn voor een te hard werkende schildklier.

Bij lichamelijk onderzoek zien we een magere kat met een wat spitse driehoekige kop. Dit is het klassieke uiterlijk van een kat met hyperthyroïdie maar iedere kat die vermagert is verdacht. De hartfrequentie is hoger dan normaal en er kan een hartruis gehoord worden. De vergrote schildklier kan meestal in de hals gevoeld worden echter een enkele keer ligt de schildklier wat verscholen en is hij niet voelbaar.

Omdat hyperthyroïdie een aandoening is van de oudere kat is het belangrijk om ook de functie van andere organen te onderzoeken zoals de lever en de nieren. We nemen daarom extra bloed af en onderzoeken de urine. Tijdens het lichamelijk onderzoek wordt ook de bloeddruk gemeten.

Bij de kat hierboven is op de rechterfoto te zien dat de bloeddruk 195 mmHg is (normale bloeddruk is bij de kat 120 - 160 mmHg) en een hartfrequentie van 207 keer per minuut. Dit is een verhoogde hartfrequentie.

Verhoogde bloeddruk
Door het hoge stofwisselingsniveau moet het hart extra hard werken en kan er een verdikking van de hartspier (= cardiomyopathie) optreden. Ook kan er een verhoogde bloeddruk zijn en kan er sprake zijn van proteïnurie (= eiwit in de urine). Meestal is ook het soortelijk gewicht (SG) onder de normale waarde (SG onder 1.035), maar een laag SG is zeker niet bewijzend. We zien ook katten met een normaal SG met een verhoogde schildklier werking.

Urine wordt afgenomen door de blaas aan te prikken. Er bleek een ernstige proteïnurie aanwezig te zijn. De eiwit/creatinine ratio bij deze kat is 1,03 (de normale eiwit/creatinine ratio in de urine bij een kat was onder de 0,2). Bij deze kat was er ook een laag SG 1.020 van de urine. Het normale SG bij de kat is 1035 - 1050.

De definitieve diagnose wordt gesteld door middel van bloedonderzoek waarbij de T4-spiegel in het bloed wordt bepaald, zie hier rechts 170 nmol/l.
In 10% van de gevallen is er sprake van een te hard werkende schildklier maar is dat niet aantoonbaar in het bloed. Het kan dan zinvol zijn om na een aantal weken het bloedonderzoek te herhalen.

Is hyperthyroïdie te behandelen?
Een kat met hyperthyroïdie kan, mits tijdig behandeld, een goed leven hebben. Als de kat niet behandeld wordt dan zal de kat binnen een aantal maanden sterven door uitputting en hartfalen.

Welke behandelingsmogelijkheden zijn er voor katten met hyperthyroïdie?
Er zijn een aantal mogelijkheden om hyperthyroïdie te behandelen. Iedere behandeling heeft voor- en nadelen. De keuze voor een bepaalde manier is afhankelijk van een aantal factoren:

• de leeftijd van de kat.
• bijkomende andere lichamelijk problemen zoals nierfalen.
• de leefomstandigheden: komt de kat buiten?
• het karakter van de kat: laat de kat zich pillen toedienen?
• de kosten.

Er zijn vier manieren om hyperthyroïdie bij de kat te behandelen:
• 1. Medicijnen geven om de schildklier af te remmen
• 2. Operatief de schildklier weghalen
• 3. Behandeling met radioactief jodium
• 4. Speciaal voer Y/D van Hill's Pet Nutrition

ad 1. De medicamenteuze behandeling:
De medicamenteuze behandeling bestaat uit het toedienen van schildklierremmers. Gedurende de rest van het leven krijgt de kat tweemaal daags een middel dat de schildklier afremt. Dit gebeurt vaak in combinatie met een medicijn (beta blokker) die de hartslag afremt.

Voordeel is dat de meeste katten met deze behandeling een prima leven kunnen leiden zonder ingrijpende behandelingen.

Nadeel is dat de medicijnen levenslang moeten worden toegediend. Daarbij kunnen de medicijnen de eerste 3 maanden bijwerkingen hebben zoals braken en diarree, sloomheid en slechte eetlust. Meestal gaan deze klachten vanzelf weer over. Met een bloedonderzoek na een paar weken en maanden controleren we of de medicijnen goed aanslaan.

ad 2. De operatieve behandeling:
Bij de operatieve behandeling wordt de vergrote schildklierlob verwijderd. Het resterende schildklierweefsel moet de functie overnemen.

Het voordeel van een operatie is dat er geen levenslange medicatie hoeft te worden gegeven.

Aan een operatie zitten ook een aantal nadelen:
• Het narcoserisico voor deze patiënten is groter dan bij gezonde katten. Het zijn meestal oudere katten die in een slechte lichamelijke conditie zijn en gelijktijdig hartproblemen kunnen hebben. Voor sommige katten vormt de narcose een te groot risico en valt een operatie als behandelmogelijkheid af.
• Het kan zijn dat na een aantal maanden tot jaren de andere schildklier ook overactief wordt. In dat geval is een tweede operatie of alsnog een medicamenteuze behandeling noodzakelijk.
• Een operatie is alleen mogelijk bij een éénzijdige schildkliervergroting. Is er ook overactief ectopisch schildklierweefsel aanwezig dan is een operatie ook niet zinvol.

Wanneer men zeker wilt zijn of één lob of beide lobben overactief zijn en of er ook sprake is van ectopisch schildklierweefsel kan een scintigrafie gedaan worden. Bij een scintigrafie wordt, onder sedatie, radioactief jodium ingespoten waarna een scan wordt gemaakt. Met de scan wordt het overactieve schildklierweefsel in beeld gebracht. Nadeel van een scintigrafie is dat dit onderzoek alleen mogelijk is in één kliniek in Nederland en dat dit onder sedatie moet plaatsvinden.

We hebben vaak schildklier operaties uitgevoerd en deze behandeling is uitgebreider beschreven op de volgende pagina: schildklier operatie ....

ad 3. Een behandeling met radioactief jodium:
Bij de behandeling van radioactief jodium wordt het hyperactieve schildklierweefsel vernietigd. Voordeel van deze methode is de betrouwbaarheid. In 95% van de gevallen is de kat genezen.

Aan bestraling zitten ook nadelen:
• De logistiek. Behandeling is alleen mogelijk in één kliniek in Nederland of in Belgie. De kat moet 1 week in de kliniek blijven en ook bij thuiskomst is de kat 1 maand radioactief. Ook de ontlasting en urine is radioactief. De kat mag geen contact hebben met zwangeren, kleine kinderen en immuun gecompromitteerde personen.
• Bij 5% van de katten is na 3 maanden een extra behandeling met radio-actief jodium nodig.
• In een aantal gevallen wordt de schildklier te sterk geremd en kan er een tekort aan schildklierhormoon ontstaan.
• Behandeling met radioactief jodium is alleen mogelijk als de nierfunctie goed is. Bij enkele katten hebben we gezien dat de nierfunctie na de behandeling verslechterde. Er was een verborgen nierfalen aanwezig die door de sterke remming van de schildklier verergerde. Belangrijk is dus om van te voren goed het bloed en de urine na te kijken op aanwijzingen voor nierproblemen.
• De kosten. De totale kosten van de behandeling komen rond de 1000 euro.

ad 4. Met Jodium beperkte voeding: Y/D van Hill's Pet Nutrition:
De nieuwste behandelingsmethode is met behulp van jodiumbeperkte voeding (Y/D van Hill's Pet Nutrition). Voor de productie van schildklierhormoon is jodium onmisbaar. Door jodiumbeperkte voeding te geven zal de aanmaak van schildklierhormoon worden geremd. Meestal zien we een daling van het schildklierhormoon binnen 4 weken.

Het voordeel van deze behandeling is dat het eenvoudig en effectief is zonder bijwerkingen. Daarnaast is het een goedkope behandeling. Immers de kat moet toch eten! Gezonde katten, die ook in huis leven, mogen ook Y/D eten mits ze 1x daags een eetlepel normaal kattenvoer krijgen.

Een nadeel van deze behandeling is dat de kat absoluut niets anders mag eten, ook geen snoepjes. Zodra de kat jodium binnenkrijgt zal er weer schildklierhormoon worden geproduceerd en zullen de klachten weer opspelen. Voor katten die buiten komen bestaat het risico dat ze daar iets eten waardoor ze jodium binnen krijgen. De therapie werkt dan dus niet!

Wilt u meer lezen over dit speciale voer kijk dan op de website van Hill's Pet Nutrition ....

Er mag geen enkel ander voer dan Y/D gevoerd worden, het enige andere voer zonder jodium dat wij hebben kunnen vinden is Aniwell Reactiv.

We hebben geen specifieke voorkeur vooor een bepaalde behandeling: we kijken per patient wat de beste behandeling is. Zijn er bijvoorbeeld jonge kinderen in huis? Komt de kat buiten? Kun je de kat uberhaupt tabletten geven? Is de kat nog relatief jong of juist al heel oud? Is er ook een nierprobleem aanwezig? Zijn er meerdere katten in het huishouden?
Dit zijn zaken waar rekening mee gehouden moet worden bij het maken van een keuze ....

terug naar de senioren pagina van de kat ....

Mocht u nog vragen hebben naar aanleiding van deze informatie dan kunt u contact opnemen met de onze dierenkliniek via het vragen formulier.

Gezocht oudere katten Als dierenartsen van Dierenkliniek Wilhelminapark bieden we een senior consult en bloeddruk meting aan tegen een gereduceerd tarief. We zijn op zoek naar verborgen senior problemen bij katten. Als u geïnteresseerd bent in deze senioren check voor uw kat lees dan verder via de onderstaande link over hoe u een afspraak hiervoor kunt maken. lees verder over de senioren check .....

We zijn ons ervan bewust dat we met frames werken en dat u mogelijk op een aparte website pagina terecht bent gekomen, maar u kunt zo weer naar ons terug, klik gewoon op 1 van de afbeeldingen hieronder ....