Pancreatitis bij de kat

Wat is pancreatitis?
Pancreatitis is een ontsteking van de alvleesklier.
De alvleesklier is een klein orgaan dat in de bocht van de dunne darm ligt, vlakbij de maag. De alvleesklier bestaat uit een klein endocrien gedeelte dat hormonen produceert (zoals insuline) en een groot exocrien gedeelte dat enzymen produceert die in het darmlumen helpen bij de vertering. Wanneer voedsel de dunne darm passeert wordt het pancreassap via een afvoergang afgegeven aan de darminhoud.

Wat is de oorzaak van pancreatitis?
In de meeste gevallen is de oorzaak idiopathisch wat betekent dat de oorzaak onbekend is. Er is sprake van een steriele ontsteking die zichzelf in stand houdt door het vrijkomen van pancreasenzymen welke de pancreas zelf aantasten. Wat de ontsteking in gang heeft gezet is vaak niet duidelijk.

Wat zijn de symptomen van een kat met pancreatitis?
We onderscheiden een acute en een chronische vorm. In ongeveer 2/3 van de gevallen is sprake van een chronische ontsteking.

Katten met pancreatitis hebben vage klachten zoals een slechte eetlust, sloomheid en vermageren. Ook andere klachten zoals braken, diarree, uitdroging, ondertemperatuur, koorts en buikpijn kunnen optreden. Zowel een acute als een chronische pancreatitis kan een mild of een ernstiger verloop hebben. In het algemeen kan gezegd worden dat katten met acute pancreatitis ernstiger ziek zijn dan katten met chronische pancreatitis.

Buikpijn is een bekend verschijnsel bij mensen met pancreatitis. Ook bij honden met pancreatitis is het duidelijk dat ze buikpijn hebben doordat ze een typische bidhouding aannemen. Bij katten is het veel lastiger om erachter te komen of ze buikpijn hebben. Soms is alleen aan de lichaamshouding of de gezichtsuitdrukking te zien dat de kat pijn heeft. Omdat we wel een duidelijke verbetering zien op pijnstillers is het aannemelijk dat ook katten met pancreatitis buikpijn hebben

Komt het veel voor?
Hoe vaak pancreatitis voorkomt bij de kat is niet bekend maar waarschijnlijk vaker dan vermoed wordt. Dit komt omdat het ziektebeeld zo verschillend kan zijn. Katten kunnen ernstig ziek zijn en er aan sterven maar er zijn ook katten met milde symptomen. Ook is gebleken dat sommige gezonde katten pancreatitis hebben zonder hiervan ziek te zijn.

Een snap test van IDEXX bij de kat

Een kat is vaak zieker dan je denkt!

Hoe is pancreatitis te diagnosticeren?
Omdat de symptomen van pancreatitis vaag zijn kan het voor dierenartsen erg lastig zijn om de diagnose te stellen. Bij alle katten met vage klachten dient aan pancreatitis gedacht te worden.

Tot een aantal jaar geleden was de diagnose pancreatitis erg moeilijk te stellen. Er waren geen testen beschikbaar en er was weinig bekend over pancreatitis bij de kat. Inmiddels is er een diagnostische test op de markt waarmee dierenartsen eenvoudig en snel kunnen testen op pancreatitis. Hierbij wordt fPLI (feline Pancreas Lipase Immunoreactivity) in het bloed bepaald. De test is betrouwbaar om pancreatitis te diagnosticeren maar ook om het uit te sluiten.

Een positieve fpli snap test van IDEXX bij de kat

Sinds een paar jaar is er een specifiekere pancreas bloedtest bij het UVDL en Vetmedlab beschikbaar. De DGGR-lipase test wordt dan ingezet, als deze boven de 150 U/l is dan is dit een extra aanwijzing dat er sprake is van een pancreatitis - alvleesklierontsteking.

Omdat er meestal sprake is van een chronische ontsteking zien we in het bloed een hoog gehalte aan gammaglobulines (= ontstekingseiwitten). Dit is belangrijk omdat we dit ook zien bij FIP. Heeft uw kat hoge gammaglobulines in het bloed dan dient niet alleen aan FIP gedacht te worden maar dus verder onderzoek gedaan te worden naar oa. pancreatitis.

Door middel van een echo kan, door een ervaren radioloog, pancreatitis worden vastgesteld. Echter dit kan slechts in 30% van de gevallen. Zeker als er sprake is van een milde pancreatitis kan de alvleesklier er op het echobeeld normaal uit zien.
Wij sturen de katten naar collega dierenarts specialisten met een betere echo dan wij hebben voor een echografisch onderzoek van de pancreas.

Een kat met pancreatitis aan het infuus

Welke complicaties kunnen optreden bij pancreatitis?
Bij pancreatitis kan ook het endocriene deel van de pancreas worden aangetast. Hierdoor wordt er geen insuline meer geproduceerd en zal de kat suikerziekte ontwikkelen. Wanneer een kat suikerziekte heeft maar daarnaast ook ziek is, moet altijd gedacht worden aan pancreatitis als achterliggende oorzaak.

Vaak zijn meerder organen aangetast ....
In veel gevallen gaat een pancreatitis gepaard met een cholangitis (= galwegontsteking) en/of een darmontsteking. Wanneer pancreatitis samen met een cholangitis en een darmontsteking voorkomt spreken we van een triaditis. De reden dat deze aandoeningen vaak samen voorkomen heeft te maken met de anatomie van deze organen. De pancreas en de galwegen hebben een gezamenlijke afvoergang waarmee ze uitmonden in de darmen. Het is goed voor te stellen dat bij een ontsteking zowel de alvleesklier als de galwegen worden aangetast.
De grootste complicatie bij een pancreatitis is shock als gevolg van uitval van meerdere organen zoals de lever en de nieren.

Wat is de behandeling bij pancreatitis?
Helaas bestaat DE therapie voor pancreatitis nog niet.

Het intraveneus toedienen van vocht om de vochtbalans te herstellen en de doorbloeding van de alvleesklier te verbeteren.
Pijnstillers in de vorm van morfine.
Antibiotica bij verdenking van een bacteriële infectie.
Pancreasenzymen over het voer omdat dit de pijn in de alvleesklier vermindert.
Antibraakmiddelen of maagzuurremmers als de kat braakt.
Als de kat niet eet dan dient men de kat te dwangvoeren of via een neussonde voeding toe te dienen.
Om de alvleesklier te ontzien wordt een vetarm dieet geadviseerd.
Corticosteroïden om de ontstekingsreacties in de alvleesklier te remmen.
Vitamine B12 toediening.

Een kat met pancreatitis aan het infuus en met medicijnen Wat is de prognose bij pancreatitis?
De prognose van pancreatitis is gereserveerd en is afhankelijk van de ernst van de klachten. Sommige katten hebben teveel complicaties en overlijden aan pancreatitis. Gelukkig kunnen we met bovenstaande medicatie ook katten succesvol behandelen. Het is helaas in een aantal gevallen wel een levenslange behandeling. Katten met acute pancreatitis hebben een slechtere prognose dan katten met chronische pancreatitis.

Chronische cholangiohepatitis ....
Bij de pancreatitis zien we vaak ook een galweg / leverontsteking. Chronische cholangitis, lymfocytaire cholangitis of chronische cholangiohepatitis wordt door elkaar gebruikt. Het zijn alledrie beschrijvingen van een chronische ontsteking aan de lever en galgangen.
Als u meer wilt lezen over de ontsteking aan galwegen en de lever. Lees verder over (lymfocytaire) cholangitis ....

Disclaimer:
Het verhaal over pancreatitis bij de kat is geschreven door kattendierenarts Diane van Driel van Dierenkliniek Wilhelminapark in Utrecht. Deze pagina is tot stand gekomen door het volgen van lezingen, het lezen van literatuur en de ervaring die we opgedaan hebben in onze dierenkliniek.

We zijn ons ervan bewust dat we met frames werken en dat u mogelijk op een aparte website pagina terecht bent gekomen, maar u kunt zo weer naar ons terug, klik gewoon op 1 van de afbeeldingen hieronder ....